Καυκάσια Όρη και όρια...

Από τότε που άρχισαν οι πολιτικές σχέσεις να έχουν διηπειρωτικό χαρακτήρα, πριν από περίπου 500 χρόνια, η Ευρασία είναι πάντα το επίκεντρο εξουσίας για όλο τον κόσμο. Αν οι ΗΠΑ θα καταφέρουν κρατήσουν την υπεροχή δυνάμεων, που έχουν παγκοσμίως, εξαρτάται από το πόσο θα μπορέσει να συνυπάρξει μια Αμερική, που έχει αναπτύξει... παγκόσμια δραστηριότητα με τις σύνθετες σχέσεις εξουσίας που κυριαρχούν στην Ευρασία -και αν θα μπορέσει επίσης να εμποδίσει την ανάπτυξη μιας αντίθετης δύναμης που προσπαθεί εκεί να επικρατήσει. Η Ευρασία είναι λοιπόν το πεδίο όπου παίζεται το γεωπολιτικό σκάκι και στο οποίο θα γίνει μελλοντικά αγώνας για την παγκόσμια επικράτηση».

Οι προτάσεις, που παρατίθενται –όπως και εκείνες που ακολουθούν μετά- είναι από το βιβλίο του Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, The Grand Chessboard (1997). Ο Μπρεζίνσκι (γεν. το 1928), διαθέτει μεγάλη επιρροή ως άτομο, που προβλέπει τις αλλαγές που συμβαίνουν παγκόσμια, ήταν Σύμβουλος Ασφαλείας στον Τζίμυ Κάρτερ, συνιδρυτής του Council on Foreign Relations (C.F.R.) και τις Τριεθνούς Επιτροπής. Στο κεφάλαιο με τίτλο «Ο βαλκανικός χώρος της Ευρασίας», αναφέρονται και τα εξής:

«Αν συνεχίσουν οι σημαντικότεροι πετρελαιοπαραγωγοί της περιοχής να διατρέχουν το ρωσικό έδαφος για να καταλήξουν στη ρωσική αγορά, στη Μαύρη Θάλασσα, στο Νοβοροσίσκ, θα υπάρξουν πολιτικές συνέπειες, ακόμα και χωρίς να κάνουν οι Ρώσοι επίδειξη της δύναμης που διαθέτουν. Η περιοχή θα παραμείνει έτσι σε πολιτική εξάρτηση και η Μόσχα θα είναι εκείνη που θα αποφασίζει πώς πρέπει να κατανεμηθεί ο πλούτος στην περιοχή.. Πρέπει να είναι πρωταρχικό καθήκον της Αμερικής να φροντίσει να μην περιέλθει ο έλεγχος αυτής της περιοχής σε μια μόνο δύναμη και να μπορεί η παγκόσμια κοινότητα να έχει απρόσκοπτη οικονομική και διοικητική πρόσβαση εκεί. Ο γεωπολιτικός πλουραλισμός θα γίνει μόνο τότε διαρκής πραγματικότητα, όταν συνδεθεί η περιοχή, μέσω ενός δικτύου από πετρελαιαγωγούς και άλλα μεταφορικά μέσα, απευθείας με τους μεγάλους οικονομικούς κόμβους του κόσμου, μέσω της Μεσογείου και της Αραβικής Θάλασσας, κα8ώς επίσης και μέσω του οδικού δικτύου».

Καθώς τούτες τις μέρες, οι αναλύσεις για τις εξελίξεις στον Καύκασο βρίθουν και οι «ειδικοί» περί διεθνών σχέσεων περισσεύουν, παρέθεσα τα συγκεκριμένα αποσπάσματα για δύο βασικούς λόγους, Πρώτον, γιατί πιστεύω ότι πολύ απλά και μεστά περιγράφεται η όλη κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή από έναν ειδικό, έναν policy maker με διαχρονική επιρροή στον Λευκό Οίκο, χωρίς περιττολογίες και διάθεση δημοσιογραφικής ή επιστημονικής φαμφαρολογίας. Το αξιοσημείωτο είναι η «προφητική» επιβεβαίωση του γράφοντος, καθώς το βιβλίο εκδόθηκε το 1997! Κατά δεύτερο και κύριο λόγο, η αφορμή μου δόθηκε από την «βιασύνη», που επέδειξε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, καταδίκης της Ρωσίας για την μονομερή απόφασή της να αναγνωρίσει την Αμπχαζία και τη Ν. Οσετία, προκαλώντας αυτομάτως τη δυσαρέσκεια της Μόσχας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις αυστηρές αντιδράσεις τους Ευρωπαίοι ηγέτες, απέφυγαν επιμελώς να χρησιμοποιήσουν την πιο κακόηχη λέξη, «καταδίκη» της Μόσχας. Μ’ αυτή την δήλωση, η υπουργός Εξωτερικών «αδειάζει» την όποια προηγούμενη σωστή και αποφασιστική κίνηση της ελληνικής κυβέρνησης στο γεωπολιτικό χάρτη (αναφέρομαι στις ενεργειακές συμφωνίες με την Ρωσία). Αν και αμερικανοτραφείς, οι περισσότεροι εκ των συμβούλων του Πρωθυπουργού σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, δεν έδειξαν να παρασύρονται από την ακαδημαϊκή τους παιδεία και την όποια «ευαισθησία» τους για τις ΗΠΑ και ορθά συμβούλεψαν τον κ. Καραμανλή. Αντίθετα, η κ. Μπακογιάννη μοιάζει να παρασύρεται από τις οικογενειακές σχέσεις με την οικογένεια Μπους, εθελοτυφλώντας για τα ελληνικό συμφέρον από την κατανομή ισχύος στη περιοχή. Δεν είναι κακό να είσαι φιλοαμερικανός (έστω και αν δεν είναι η καταλληλότερη εποχή,) όπως κακό δεν είναι να έχεις στενές σχέσεις, ως οικογένεια κροίσου –πολλοί λένε και συνεταιρικές, αλλά δεν γνωρίζω αν υφίσταται κολεκτίβα- με την οικογένεια ενός μεγαλύτερου κροίσου. Είναι όμως χείριστο, για χάρη αυτής σου της φιλίας να διακυβεύεται το συμφέρον της χώρας σου. Ή μήπως κάνω λάθος..;

Αντώνης-Μάριος Παπαγιώτης