Οι Οσσέτιοι , με σαφή εθνικά και φυλετικά χαρακτηριστικά, πρωτοεμφανίστηκαν στις ρωσικές πεδιάδες, νότια του ποταμού Ντον. Τον 13ο αιώνα, μετά την εισβολή των Μογγόλων στην περιοχή,αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν ακόμη πιο νότια, στα βουνά του Καυκάσου, για να εγκατασταθούν τελικά κατά μήκος των συνόρων με τη Γεωργία.
Σήμερα, η Βόρεια Οσσετία είναι μια αυτόνομη δημοκρατία εντός του πλαισίου της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ενώ η Νότια αποτελεί τμήμα της Γεωργιανής επικράτειας, αν και το γεωργιανό στοιχείο σε ότι αφορά την πληθυσμιακή της σύνθεση, αποτελεί λιγότερο από το 1/3 του συνολικού πληθυσμού. Έστω κι έτσι όμως, η Γεωργιανή κυβέρνηση αρνείται να αναγνωρίσει την περιοχή με το επίσημο όνομά της, (Νότια Οσσετία), χρησιμοποιώντας το αρχαίο της, δηλαδή Samachablo, ή το Tskhinvali, που είναι το όνομα της μεγαλύτερης πόλης της Νότιας Οσσετίας.
Μετά την εμφύλια σύγκρουση την περίοδο 1991-92, η Ν. Οσσετία αυτονομήθηκε και πέρασε σε ένα καθεστώς αυτοδιοίκησης, ρυθμίζοντας από μόνη της τα του οίκου της. Οι προσπάθειες ωστόσο αναγνώρισης της ανεξαρτησίας της από την διεθνή κοινότητα έπεσαν στο κενό, αφού δεν έχει αναγνωριστεί από καμία χώρα. Το 2006 μάλιστα είχε διενεργηθεί ένα ανεπίσημο δημοψήφισμα, με το οποίο οι Νοτιο-Οσσέτιοι στη μεγάλη τους πλειοψηφία είχαν ταχθεί υπέρ της πλήρους ανεξαρτησίας της επαρχίας και της ένωσής τους με τα αδέρφια τους της Βόρειας Οσετίας.
Οι Ρώσοι διατηρούν στρατό στην περιοχή, υπό τη μορφή Ειρηνευτικής Δύναμης, ή τουλάχιστον έτσι ισχυρίζονται, αντικρούοντας τις κατηγορίες των Γεωργιανών ότι εξοπλίζουν τους αυτονομιστές, οι οποίοι είναι σαφώς φιλο-Ρώσοι. Πάνω από τους μισούς από τους 70.000 κατοίκους της Νότιας Οσσετίας έχουν ανταποκριθεί θετικά στην πρόταση του Κρεμλίνου να τους εφοδιάσει με ρωσικά διαβατήρια.
Η κατάσταση οξύνθηκε το 2004, όταν, μετά τη νίκη του στις εκλογές, ανέλαβε τα καθήκοντά του ο απροκάλυπτα φιλο-Αμερικανός σημερινός πρόεδρος της Γεωργίας Μιχαήλ Σαακασβίλι. Αρχικά ο Σαακασβίλι είχε προτείνει την έναρξη διαπραγματεύσεων για τη δημιουργία μιας αυτόνομης εθνικής οντότητας εντός όμως των ορίων της Γεωργιανής επικράτειας, μια πρόταση στην οποία οι Νοτιο-Οσέτιοι αντέδρασαν το 2006 με το ανεπίσημο δημοψήφισμα που αναφέρουμε πιο πάνω. Κατά τα λοιπά, ο Σαακασβίλι έχει δεσμευτεί δημόσια ότι θα θέσει και πάλι υπό πλήρη γεωργιανό έλεγχο τόσο την Νότια Οσσετία, όσο και μια άλλη περιοχή με αποσχιστικές τάσεις, την Αμπχαζία, η οποία επίσης αλληθωρίζει προς Κρεμλίνο μεριά.
Η διακηρυγμένη πρόθεση του ΝΑΤΟ το 2008 να εντάξει μελλοντικά τη Γεωργία στη Συμμαχία ήταν το κερασάκι στην τούρτα, αφού έκανε έξω φρενών τους Ρώσους οι οποίοι εύλογο είναι ότι δεν θέλουν με τίποτε την προς ανατολάς διείσδυση κι επέκταση των δυνάμεων του Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Έτσι μερικές μόλις βδομάδες μετά τη Νατοϊκή ανακοίνωση, το Κρεμλίνο έσπευσε να συσφίξει τους δεσμούς της με τους αυτονομιστές της Ν. Οσσετίας και της Αμπχαζίας.
Πρελούδιο των σημερινών μεγάλης κλίμακας συγκρούσεων και της επαπειλούμενης γενικότερης σύρραξης ήταν η παραβίαση του γεωργιανού εναέριου χώρου (χαμηλές πτήσεις πάνω από τη Ν. Οσσετία), από ρωσικά μαχητικά τον Ιούλιο, με στόχο, σύμφωνα με σχετική δήλωση του Κρεμλίνου, «Να έρθουν στα συγκαλά τους οι θερμοκέφαλοι της Τιφλίδας» (πηγή: BBC News).
Ποιος έχει δίκιο, ποιος έχει άδικο; Εκ πρώτης όψεως το δίκιο μοιάζει να είναι με το μέρος των Νοτιο-Οσέτιων, αν και μεταξύ μας… τρέχα γύρευε. Αυτό που κρατάμε είναι ότι μέχρι ώρας κοντά δυο χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, και δεκάδες χιλιάδες άλλοι είδαν το βιος τους να ρημάζει κι αναγκάστηκαν να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς. Το δικό τους δίκιο και το δικαίωμά τους στη ζωή και την Ειρήνη δεν πρόκειται να το υπερασπιστούν ούτε οι Ρώσοι, ούτε ο ανεκδιήγητος κύριος Σολάνα. Κάτι ακούγεται για αγωγούς που περνούν από την περιοχή και καταλήγουν στο Σεΐχάν της Τουρκίας, επίσης για ανάμιξη της Ουκρανίας που εξοπλίζει κάτω από το τραπέζι τους Γεωργιανούς. Ότι κι αν συμβαίνει στ’ αλήθεια, βρωμάει άσχημα και σε τίποτε δεν έχει να κάνει με τις ανθρώπινες αξίες και με την απόδοση δικαίου, αλλά μάλλον με την… αξία του πετρελαίου.
Μου κάνει εντύπωση ένα πράγμα: το γεγονός ότι όσοι ηγέτες χωρών του πάλαι ποτέ Σιδηρού Παραπετάσματος δηλώνουν απροκάλυπτα φιλο-Δυτικοί (διάβαζε, φιλο-Αμερικανοί) –βρε, από τον Lech Kaczyński (και το δίδυμο αδερφάκι του) της Πολωνίας και τον Μπερίσα, μέχρι τον Γκρούεφσκι και τον Σαακασβίλι-, μοιάζουν λες κι έχουν πνευματικό τους πατέρα τον Richard Perle.
Ανδρέας Μιαούλης